Kan niet bestaat niet

Vandaag bij onze netwerkmiddag hadden we een gastspreker, Henri de Haas. In 2012 werd hij getroffen door een herseninfarct. Daar bleef het helaas niet bij. Vier jaar later volgde er nog twee, kort na elkaar. Hij kwam rechtszijdig verlamd in het ziekenhuis terecht en was er slecht aan toe. Alles moest hij opnieuw leren: praten, lopen, schrijven, eten. Nu staat hij trots voor ons. Trots dat hij zijn verhaal kan vertellen zodat een ander er iets aan heeft of daardoor verder kan. Met recht trots, als je hoort wat hij allemaal heeft meegemaakt en nog steeds meemaakt. Wat hij wist te overwinnen. Hoe hij is gegroeid als mens. We zijn dankbaar dat hij dit met ons wil delen.

Je kunt veel meer dan je denkt maar dat leer je pas als je niet anders kunt

Aan de buitenkant is niet aan hem af te zien dat hij NAH (niet-aangeboren hersenletsel) heeft. Dat maakt zijn verhaal extra indrukwekkend. Henri vertelt openhartig over zijn struggles. Hoe hij kwam waar hij nu staat. Over de uitval na zijn herseninfarcten, zijn herstel, hoe hij nu als alleenstaande vader van vijf iedere dag opnieuw de balans moet zien te vinden tussen wat moet en wat kan. Hij weet het allemaal nog wel en kan het allemaal nog wel, maar niet tegelijkertijd.

Overprikkeling ligt continue op de loer. Bij mensen met NAH is het filter stuk. Daardoor komt alles keihard binnen. Dat kost bakken met energie. Daarom moet hij altijd goed plannen. Zorgvuldig nadenken over waar hij zijn energie aan spendeert. Die is immers zeer beperkt. Zo is zijn batterij na 2,5 uur leeg. Dat betekent tussendoor ‘opladen’ om de dag te kunnen volhouden. En soms nee verkopen. Henri werkt met een blokkenplanning met ‘lucht’ erin. Op die manier zorgt hij dat er ook ruimte is voor wat er niet gepland is. Hij geeft ons nog wel meer inzichten. Zoals dat hij ervoor waakt dat hij niet altijd aan staat, maar af en toe bewust zijn telefoon uitzet. Die zorgt voor veel onrust. Even afkoppelen, scheelt stress en levert energie op.

Vanuit zijn ervaringen met het UWV, zijn jobcoach, re-integratie in spoor 2, afgekeurd worden en nu zijn vrijwilligerswerk met demente bejaarden krijgen wij waardevolle adviezen, waar je rekening mee kunt houden als je mensen met NAH begeleidt. Wij geven die graag door:

• Zie iemand met NAH niet als anders. Je hoeft niet voorzichtig met ze te doen. Ze zijn niet anders dan andere mensen. Natuurlijk hebben ze een beperking, maar ze zijn dat niet. Op hun manier kunnen ze veel. Daarin zijn mensen met NAH hetzelfde als andere mensen. Iedereen heeft immers wel een gebruiksaanwijzing.
• Laat je niet afleiden en sta oprecht stil bij de persoon met NAH. Neem de tijd, ga echt in gesprek, zodat het niet ervaren wordt als weer een ‘moetje’, want dan gaat de deur dicht en ben je hem kwijt.
• Betrek het thuisfront. De thuissituatie is misschien nog wel belangrijker dan de werksituatie, zeker in spoor 2, dat moet in balans zijn. Het is namelijk wel heel heftig te horen dat je niet meer terug kunt in je eigen werk. Daarom is steun van de achterban essentieel. Check dus of deze stevig genoeg is.
• Houd tussentijds een vinger aan de pols om uitstelgedrag te beperken. Als je NAH hebt, kun je niet snel nadenken. Hierdoor kun je opzien tegen de ‘simpelste’ dingen, zoals een telefoongesprek. Dat is iets heel groots geworden, omdat je korte termijn geheugen niet meer werkt. Voorspelbaarheid is daarom belangrijk. In een telefoongesprek weet je niet wat er terugkomt, wat de ander gaat antwoorden. Daarom is het goed dit soort zaken te oefenen, samen voor te bereiden. Neem de persoon met NAH hierin bij de hand. Zeker in het begin.
• Leer de signalen kennen wanneer de persoon met NAH overprikkeld raakt. Iemand met NAH heeft vaak de neiging te lang door te gaan. Spreek af dat wanneer je de signalen herkent je dat aangeeft en jullie dan het gesprek beëindigen. Ongeacht hoe lang je al bezig bent. Zelfoverschatting is een veel gezien gevolg van NAH.

Een laatste tip van Henri: lees het boek ‘Prettig Verstoord Brein’, een persoonlijk verhaal van Arnie Craninckx over waar mensen met NAH in het dagelijks leven tegen aanlopen. 

Als er in de loop van je leven schade aan je hersenen ontstaat, dan heet dat niet-aangeboren hersenletsel (NAH). Deze schade kan bijvoorbeeld ontstaan door een verkeersongeluk of beroerte.

Dank je wel Henri! Wij hebben hierna onderling nog verder gepraat over dit thema en ervaringen met elkaar uitgewisseld. Al met al een zeer geslaagde bijeenkomst.